Training
Galopsprongen tellen voor verzameling
Dit is een simpele maar heel duidelijke oefening om te leren meer gesloten of verzameld te galopperen:
- Tel hardop de galopsprongen tussen twee letters van de rijbaan. Bijvoorbeeld tussen B en M op de lange zijde of tussen F en K over de korte zijde.
- Als je een volgende keer over hetzelfde stukje rijdt probeer dan 1 galopsprong meer te maken, bijv. 12 in plaats van 11. Dat kun je doen door je iets op te richten, je paard iets te laten wachten aan je zit (sommigen zeggen dat je je buik iets in moet trekken) en evt. even met de hand op te vangen. Heel belangrijk is dat je wel soepel mee blijft zitten in de beweging zodat je paard kan blijven doorspringen.
- Als dat lukt, doe dan een volgende keer 2 of 3 sprongen je beide handen iets in de richting van de mond van je paard zodat je teugels even iets doorhangen, om te kijken of je paard dit echt in zijn eigen balans kan doen. Je eigen balans verandert daarbij niet. Dit is de zgn. Self Carriage Check, ook wel überstreichen genoemd in de nieuwe dressuurproeven.
- Kijk of je nog een galopsprong meer kunt maken tussen die letters en bouw het zo steeds verder uit totdat je voelt dat je paard niet verder kan sluiten. Vergeet niet de self carriage checks! Beloon elke poging van je paard om verder te sluiten. Als hij in draf valt zat je waarschijnlijk aan de grens van wat hij op dat moment kan.
Door regelmatig dit te oefenen kunnen jij en je paard leren om steeds meer gesloten te galopperen zonder dat je hem daarbij veel moet helpen.
Have fun! Delen mag :)
L*
Gedachten over verzameling, aanleuning en neusriemen
Naar aanleiding van een paar dagen jureren in het ZZ-licht..
Principe: De kwaliteit van de aanleuning is het resultaat van wat er in het lichaam én in het hoofd van je paard gebeurt.
Verzameling en aanleuning
Een soepele aanleuning en lichtheid in de voorhand zijn mogelijk als je paard zelf zijn balans en houding in de verzameling kan bewaren: eigen balans, eigen houding en op zijn eigen vier benen. Naarmate zijn vertrouwen, begrip voor je hulpen en atletisch vermogen toenemen kan hij zichzelf meer en langer verzamelen zonder zijn balans te verliezen en blijft hij daar ook ontspannen bij.
Die eigen balans, lichtheid en losgelatenheid kun je niet bereiken door het afdwingen van een opgerichte houding of het aansnoeren van de neusriem zodat je paard je hand niet kan ontwijken. In dressuurwedstrijden zien we echter telkens weer ruiters die dat proberen. Komt de verzameling (nog) niet vanuit het paard zelf, dan verliest hij zijn balans en daarmee ook zijn ontspanning, losheid en lichtheid ... en niet te vergeten: zijn plezier! Stel je maar eens voor hoe het voelt als je gedwongen wordt om met een ambitieuze stijve hark te dansen als je zelf de danspassen nog niet beheerst. Het resulteert in een strakke aanleuning of het open willen sperren van de mond (ook te zien aan opgetrokken lippen of uitgestoken tong) en leidt uiteindelijk vaak tot verzet of zelfs blessures. Dingen die je als jury regelmatig tegenkomt en niet kunt negeren!
Neusriemen
Ik heb al jaren geleden bij bijscholing voor Z juryleden gevraagd wat nu een "te strakke neusriem" is, want dat staat officieel als wreedheid te boek. Daar kwam een duidelijk antwoord op: er is geen norm!
In januari 2012 hebben diverse maatschappelijke en wetenschappelijke groepen, waaronder de ISES (International Society for Equitation Science) en Australia’s Veterinary Institute for Animal Ethics, een voorstel gedaan aan de FEI om een eenvoudig meetinstrumentje te introduceren om vast te stellen of neusriemen niet te strak zijn aangehaald. Gek genoeg heeft de FEI, ondanks steeds groeiende druk van publiek en wetenschap, nog niet gereageerd...
Alhoewel er dus geen norm is, is er wel een waarheid: als een paard de gelegenheid krijgt laat hij ons zelf zien wanneer we goed rijden. Hij kan ons laten zien wanneer het nog niet goed voelt: hij spert zijn mond open, rommelt met zijn tong, knarst, rent er tegenin of rolt zijn hals op om de druk ontwijken. Als het goed voelt is zijn mond ontspannen dicht en hij kauwt, slikt en likt. Dat zijn natuurlijke uitingen van ontspanning die moeilijk gaan met op elkaar gebonden kaken. Probeer dat zelf maar eens met je kaken op elkaar geklemd terwijl je aan het sporten bent.
Positief trainen
Als ruiter en trainer moet je signalen in de aanleuning dus serieus nemen, zowel het goede als het slechte. Denk niet te gauw "dat doet hij nou eenmaal" als hij iets doet met zijn mond of tong. Denk niet dat rijden met stang en trens meer punten oplevert (die vraag krijg ik ook wel eens van een ruiter).
Geef je paard gelegenheid om zijn kaken te ontspannen, te likken, slikken en kauwen, of de mond te openen als de druk te hoog wordt, door gebruik te maken een losse neusriem of helemaal geen neusriem. Wat je ziet of voelt in je handen is waardevolle informatie van je paard, die richting kan geven aan je training. Hij spreekt namelijk altijd de waarheid. Het is de beste feed-‐back die je kan wensen. Je paard is je belangrijkste jury en instructeur!
En als het om verzameling gaat: geef je paard gelegenheid om zich hierin geleidelijk te ontwikkelen. Eis niet van je paard om verzameling lang vol te houden als je aan de aanleuning merkt dat hij je dat nog niet geven kan of geven wil. In de training betekent het dat je soms een stap terug moet doen: korter, eenvoudiger oefeningen, elke goede poging echt belonen en ontspannen tussendoor. Geeft je paard groen licht? Begrijpt hij je, verzamelt hij zich zelf en is zijn mond ontspannen? Dan kun je de grenzen steeds een stukje gaan verleggen. Een paar passen langer volhouden, meer oefeningen achter elkaar, met meer verzameling of meer schwung.
Door zo te trainen, met een open hart voor wat je paard je vertelt, kom je sneller vooruit en heb je samen meer plezier. Dan voelt het voor je paard alsof het dansen onder jouw zachte maar zekere leiding een feestje wordt. En je gevoel bedriegt je nooit: echte verzameling voelt goed!
Zijgangen rijden om recht te richten - Equiday Magazine 2017
Ze zeggen dat je zijgangen moet rijden om je paard recht te richten. Hmm, hoezo logisch? Heb jij geen idee welk been waarheen moet? Zijn zijgangen ingewikkeld voor jou en je paard? Dan is dit artikel voor jou!
Tip! Zacht afzadelen
Aan opzadelen wordt gewoonlijk veel aandacht besteed. Ik wil toch even je aandacht vragen voor juist het afzadelen, zodat je dat doet op een manier die je paard prettig vindt.
Tip: Schuif je zadel eerst een stuk naar achteren voordat je het er af haalt. Op die manier trek je het niet over de schoft, wat pijnlijk kan zijn omdat het bot daar vlak onder zijn vel ligt, maar over rondere deel van zijn rug. Dat is zachter voor je paard en gaat bovendien gemakkelijker.
Cooling down: niet vergeten!
Afgelopen maanden duikelde de temperatuur na elke voorjaarspoging telkens weer naar beneden. Ik heb meerdere keren paarden zien bibberen en dat is niet een gewoon beeld.
Ook waren er nogal wat mensen die meldden dat hun paard wat stijf was. Nu weet ik wel dat "naturals" niet zo gauw met dekens klaarstaan maar soms is het - zeker als je je paard een beetje als atleet gaat trainen - toch wel goed om je paard niet onaangenaam koud te laten worden. Je kunt je zelf wel voorstellen hoe het voelt om te gaan gymmen met een koud lijf? Maar dat niet alleen. Ik merkte ook vaak dat er nog weinig aandacht is voor de afronding van een speel- of trainingssessie: de cooling down.
Cooling down kun je ook zien als warming-up voor de volgende dag. Goede dingen bij een cooling down zijn actief halsstrekken en met gestrekte hals links en rechts buigen in een rustige ritmische draf. Lengtebuiging in combinatie met voorwaarts-neerwaarts is echt stretchen! Daarna kun je in stap nog wat dingetjes doen, bijv. stuuroefeningetjes of over balkjes wandelen. En tot slot nog even samen relaxed stappen of wandelen zonder iets speciaals te willen.
Het doel van de cooling down is dat de ademhaling en temperatuur weer geleidelijk zakken naar normale waarden en dat de bloedcirculatie langzaam weer tot rust komt. Langzaam, omdat dan de afvalstoffen die in zijn lichaam zijn ontstaan goed afgevoerd worden en de spieren en gewrichten beter herstellen van de inspanning. Zeker bij paarden waarvan bekend is dat zij gevoelige pezen of gewrichten hebben moet je denken aan minimaal 10 minuten stappen. Over het algemeen is het voor de warmte afvoer uit de spieren beter als je tijdens het uitstappen geen deken oplegt. Is je paard na afloop nog erg nat van het zweet, spons of spoel het er dan af en trek het droog met een zweetmes. Herhaal dat tot het water dat eraf komt niet meer warm is.
Als je paard na afloop erg lang nat blijft omdat hij in de winter een dikkere vacht heeft, leg hem dan eventueel een poosje een lichte wollen zweetdeken op zodat de condens op de deken komt te liggen en de vacht daaronder snel droogt. Op die manier kun je hem ook snel weer buiten zetten en is hij tegen het weer bestand. Is het echter rustig of mooi weer, geen regen en koude wind tegelijk, dan kun je hem na het afsponzen gewoon buiten laten drogen.
De volgende dag kun je bij aanvang van de training soortgelijke dingen doen als bij de cooling down, in omgekeerde volgorde. Ook is het goed om na een echt inspannende dag één of twee rustiger dagen in te lassen. Net als bij gewone sporters eigenlijk. Zo houd je het lichaam van jouw atleet heel.
Tot slot nog een tip om de relatie met je paard te verbeteren: gooi je paard na de training niet altijd zo de wei in. Loop samen naar de kudde en lever hem af bij zijn maatjes. Dat wordt echt gewaardeerd!
Cavaletti op de cirkel
"Cavaletti arbeid" is nuttig en leuk om te doen. Ruiter en paard worden er handig van. Het is goed voor de coördinatie: paarden gaan echt goed letten op hoe ze hun benen gebruiken en hun voeten neerzetten. Daarnaast worden ze sterker, meer gebalanceerd en gaan ze - mits je aandacht besteedt aan HOE ze over de balken gaan - beter hun rug gebruiken. Het is een goed hulpmiddel om meer losgelatenheid en schwung te ontwikkelen en zo de gangen van je paard te verbeteren.
Natuurlijk is het ook goed voor de balans en de conditie van de ruiter door de afwisseling tussen gewone houding en verlichte zit. Heb je angst voor springen? Zelfs dan is dit voor jou en je paard altijd te doen!
Zelf ben ik erg enthousiast over bijvoorbeeld de manier waarop ruiters van wereldformaat in dressuur en eventing Reiner Klimke en zijn dochter Ingrid Klimke, stelselmatig cavalettiwerk in de opleiding opbouwen (Tip: Ingrid Klimke heeft een leuke trainings app voor op je mobiel gemaakt).
In onze eigen trainingsopbouw komen de balken al snel in de baan. Zodra een paard online/aan de longe zijn eigen gang en richting kan vasthouden (don't change gait/direction in de circling game en lopend aan de hand). Dan kan hij al leren om over verspreide losse balken te lopen zodat hij op zijn voeten gaat letten.
Heel fijn om mee te werken zijn de balken op een cirkel. Afhankelijk van de paslengte van je paard kun je je paard iets meer naar binnen of naar buiten over de balken laten gaan zodat het zo goed mogelijk past bij zijn natuurlijke beweging. Natuurlijk hoeft hij er niet altijd overheen. Je kunt het ook afwisselen met cirkels ervoor of er achterom. Zeker als hij nog wat onwennig is geeft hem dat de gelegenheid om even zijn ontspanning en ritme terug te vinden. Ritme, richting en contact moeten stabiel worden over de balken. Dat is je thuisbasis. En zoals alles begint en eindigt ook dít met ontspanning!
Natuurlijk beginnen we in stap met 1 of 2 balkjes. Als hij het begrepen heeft dan gaan we naar 3 of 4 balken, en naar draf. Wil je hem uitnodigen om zijn pas te verlengen en energieker te draven dan stuur je hem iets meer langs te buitenkant van de balken op de cirkel. En als je nog meer ritme wilt ontwikkelen kun je meer balken gebruiken, tot wel 8 achter elkaar. Kan je paard ook rustig een squeeze over een klein sprongetje? Dan gaan we ook over balken galopperen. Voor de galop maak ik ze graag iets hoger: ik leg de balk bijvoorbeeld op een autoband of springblok. Uiteindelijk kun je ook op de cirkel over meerdere cavaletti galopperen, waarbij zich een heel mooi ritme ontwikkelt.
Zeker in de draf en de galop is het fijn om op de cirkel te werken omdat de meeste paarden dan minder gauw versnellen dan als je de balken op een rechte lijn legt. Natuurlijk wil je daarna wel ook alles over de rechte lijn doen. Dan kun je het verder uitbouwen naar combinatielijntjes van balken en sprongetjes voor echte springgymnastiek. Of je kunt gebruik gaan maken van balken tussen de dressuuroefeningen door voor ritme en schwung. De variaties zijn eindeloos!
Fysieke training van jonge paarden
Stel: je hebt een jong of groen paard. Waar moet je beginnen? De nadruk ligt vaak op het zadelmak maken. Echter als je wilt dat je paard in deze mensenwereld een prettig bestaan heeft is er meer nodig: vertrouwen, begrip, coördinatie, kracht, uithoudingsvermogen, harde pezen en botten. Een goed begin betaalt zich later dubbel en dwars terug!
De basis voor vertrouwen in mensen en begrip van hulpen kan bijvoorbeeld worden gelegd door de oefeningen uit Level 1 en 2 van het Parelli Natural Horsemanship programma en/of door middel van positieve bekrachtiging. Daarnaast wordt aandacht besteed aan het vertrouwd maken met allerlei dingen in de omgeving en aan allerlei handelingen in dagelijkse verzorging en transport. Dat is je levensverzekering: het voorkomt dat jij en je paard later worden verrast door angst en schrikreacties. Vervolgens kun je veilig aan de slag met wennen aan zadel, ruiter en bit. Het begin is er dan ... maar nu? Hoe zorg je dat je paard gezond blijft en fysiek sterk genoeg wordt zodat je samen kunt gaan doen waar je van gedroomd hebt: buitenritten, dressuur, springen, endurance, mennen ...
Coördinatie
Net als een kind moet een jong paard handig worden met zijn lichaam. Hij moet leren op zijn voeten te letten en in balans te lopen. Ook op ongelijke bodem en over obstakels. Werken met balken is waardevol en leuk! Erover, erlangs, zijdelings erover, er tussendoor, in stap, draf, galop, op rechte en gebogen lijnen. Ook het rijden over ongelijke bodem en kriskras door het bos lopen leren hem op te letten en handig te worden. Het zijdelings buigen, wenden van de voorhand en achterhand, het achterwaarts en zijwaarts gaan draagt ook enorm bij aan de coördinatie en balans, net als de "LVO" (lengtebuiging, voorwaarts-neerwaarts, ondertreden) uit de klassieke scholen.
Uithoudingsvermogen en spierkracht
Deze twee zijn relatief snel te ontwikkelen. Te vergelijken met een fitness- of hardloopprogramma. Geleidelijke opbouw van de zwaarte van oefeningen en van de lengte van draf- of galopreprises zijn de sleutel. Het principe van interval training speelt altijd een rol en is handig toe te passen tijden buitenritten. Ik ben geen voorstander van eindeloos longeren of trainingsmolens omdat dit mentaal voor veel (niet alle!) paarden als saai en vervelend wordt ervaren. Zeker als je paard en left-brain introvert is! We maken ook nooit gebruik van hulpteugels omdat het paard hierdoor niet zelf leert op eigen benen te lopen en zelf na te denken.
Hoeven, pezen en botten
Hoeven, pezen en botten hebben veel meer tijd nodig om sterk te worden dan spieren en vereisen specifieke actie: regelmatig stappen en draven op harde bodem. Aan de hand, langs de fiets, voor de kar of onder het zadel. Weidegang in een bevroren weide of het houden in een verharde paddock zijn ook effectief. De weefsels worden hierdoor geprikkeld om zich sterk te ontwikkelen. Bij een jong paard waarvan de pezen en botten nog niet sterk zijn kan zwaar werken en kort draaien in een zachte zandbodem ernstige blessures teweeg brengen.
Bewegingsvrijheid en atletische ontwikkeling
Als je je paard vervolgens verder wil trainen is de opbouw die we bij Sport & Horsemanship United een handig houvast. Het vinden van een goede thuisbasis van harmonie en bewegingsvrijheid in alle drie de gangen staat centraal. Van daaruit kun je verder bouwen aan de atletische ontwikkeling met een gezond en sterk paard en discipline gerichte training.
Kortom: je kan al enorm veel doen met een jong paard om hem voor te bereiden op een gezond, blij en lang leven als jouw "riding partner'!
Happy Trails,
L*
Presteren met Plezier - Equiday Magazine 2012
Horsemanship in de wedstrijdsport: presteren met plezier