Online
Ontspanning, losgelatenheid en balans in galop
Ik wil jullie graag meenemen in een specifiek stukje in de basisopleiding van een paard: het vinden van een ontspannen gebalanceerde galop aan de longe.
Skoki is van nature bijzonder atletisch en werkwillig. Zó werkwillig, vlug en krachtig dat hij snel teveel doet en er zelf van in de war raakt. Terwijl je veel paarden moet vragen om méér te doen, moeten we hem voortdurend uitnodigen juist minder te doen! De laatste tijd heeft hij moeite met linkergalop: gespannen, scheef, te hard gaan. We moeten op zoek naar meer ontspanning en losgelatenheid. Het plaatje: rustige diepe ademhaling, actieve bewegingen die losjes door zijn lichaam deinen, in balans op zijn eigen vier benen, een lage ontspannen hals, rustige oogopslag en ontspannen oren en staart.
Zelf de balans vinden
Dat kun je niet afdwingen! Hij moet het zelf vinden, zelf zijn eigen lijf durven loslaten en in balans brengen. En daarom gebruik ik geen hulpteugels. Alles gebeurt door communicatie op afstand: over de plek van de cirkel, over de positie van zijn hoofd, voorhand en achterhand, over meer of minder energie. Het belangrijkst: aanmoedigen van zijn pogingen om zichzelf los te laten en in balans te brengen. Ik moet de gids zijn op zijn zoektocht!
Kijk mee naar de foto’s!
Deze fotoserie neemt je mee tijdens twee longeersessies twee dagen achter elkaar. In twee keer daaraan voorafgaand hebben we de communicatie opgebouwd en heeft hij al een fijne ontspanning en stretch gevonden in stap en draf. Een actieve stretch van zijn hakken tot zijn oren. Nu dus de galop.
Ik hoop dat je niet alleen met je ogen naar de foto’s kijkt maar ook met je gevoel! Skoki en ik waren allebei heel blij met de vooruitgang. Het vervolg? Dit meer bevestigen en gaan vertalen naar het rijden!
1 Hij galoppeert braaf aan als ik dat vraag maar je ziet de pijn en de onbalans. Hij trekt en gaat scheef, met de neus naar buiten en de achterhand naar binnen. Zijn hals en rug verstrakken direct. Het voelt zichtbaar niet goed en zijn gezicht spreekt boekdelen: oren plat, een holle blik en de kaken op elkaar.
2 Door de sessies in stap en draf heeft hij zelf al wel een idee waar hij naar op zoek moet om zich beter te voelen. Deze eerste poging om zijn hals iets te laten vallen leidt tot nog plattere oren. Zijn lijf werkt nog niet mee en de galop is kort en stijf.
3 Ik vraag hem iets van de hoefslag naar binnen te komen en zijn achterhand iets naar buiten te verplaatsen. Mmm, dat schept al wat rek in de hals, maar de rest van zijn lijf blijft nog onaangenaam strak. Kijk maar naar zijn gezichtsuitdrukking. Na elke goede poging tot stretchen stoppen we even.
4 “Als ik nou heel hard ga galopperen, wordt het dan makkelijker?” Dit is ook waar we bij het rijden tegenaan lopen: hard lopen en over de linkerschouder vallen. Onbalans in het groot! Ik moest hoorbaar uitblazen om hem te vertellen dat het beter was om het wat rustiger aan te doen.
5 Ok, iets rustiger aan. Hij doet nu echt ontzettend zijn best om de achterhand eronder te houden in plaats van naar binnen. En hij probeert elke keer een stukje verder te strekken omdat ik elke poging met stem of even rusten beloon. Maar als je kijkt met je gevoel dan zie je nog ergens een blokkade.
6 “Oooo, wacht eens even, dat spiertje ook nog los …. pfffff, dat galoppeert lekker!” Hij begint nu te briesen en zijn rug golft soepel door de galopsprongen heen. Het voelt duidelijk goed voor hem, want hij zoekt deze stretch telkens weer op.
7 Op eigen benen aan een losse lijn, ritmisch, ontspannen en losgelaten door zijn hele lichaam maar toch actief. Dit kun je niet afdwingen. Hij doet het zelf want balans voelt goed! Hij heeft het zelf gevonden, met mij als zijn coach. Blij!
Een filmpje over het gezond en vrij longeren van je paard
Door middel van softness, leiderschap en een zorgvuldig aangeleerde communicatie kun je je paard op een gezonde manier vrij longeren zonder hulpteugels en … zonder longe!
Meer weten?
Wil je meer weten van Skoki en zijn bijzondere karakter? Of over de mindset van de trainer bij zo’n enorm sensibel paard? Bekijk dan deze recent gemaakte vlog van Snuitable:
Longeren zonder hulpteugels
Dressuurtraining op basis van Natural Horsemanship
Of je het nu longeren noemt of circling game, de cirkel is een fijne mogelijkheid om je paard fysiek en mentaal in balans te krijgen. Zelf ben ik niet zo’n voorstander van eindeloos dezelfde rondjes en zeker niet in een afgedwongen houding. Liever maak ik er een spel van samen met mijn paard, waarbij hij zelf zijn houding bepaalt en met veel variatie of afwisseling met andere oefeningen.
Het eerste ding wat mijn paard moet leren op de cirkel is dat hij zelfstandig de lijn – de cirkel dus – en de gang handhaaft. In Parelli termen: “don’t change gait” en “don’t change direction” zolang ik niets anders vraag.
Als hij dat onder de knie heeft ga ik pas denken aan het beïnvloeden van zijn beweging. Het doel is “finding the sweet spot online”. Oftewel mijn paard helpen een zodanige combinatie van ontspanning, energie en balans te laten vinden dat hij los in zijn lichaam, ritmisch en vrij beweegt. Daarvoor gebruik ik geen touwtjes, bijzet, elastieken of wat dan ook. Alleen een touwhalster o.i.d., een 7 meter lange touwlijn (22 ft finesse line, die heeft iets meer communicatievermogen dan een slappe longeerlijn) en een stick (longeerzweep kan evt. ook). Mijn lichaamstaal is de belangrijkste tool: energie, intentie, ogen, beweging van mijn lijf of handen. Natuurlijk moet je die signalen eerst afzonderlijk aanleren, zodat je paard je begrijpt.
Tenslotte, als de Sweet Spot routine begint te worden, kun je ermee gaan spelen. Meer en minder energie, hoofd hoog of hoofd laag, schouderbinnenwaarts op de cirkel, overgangen van sweet spot in de ene gang naar sweet spot in de andere gang, van hand veranderen, over en tussen obstakels en sprongetjes of de cirkel mee op reis nemen door de bak of wei. Het hoeft nooit saai te worden!
De foto’s geven een beeld van het effect van “finding the sweet spot online” met Skoki. Vooral de rechtergalop was een uitdaging. Zodra hij probeerde te stretchen kon hij niet meer in de galop blijven. Dan viel hij terug in draf maar met behoud van de stretch. Het was heel belangrijk om hem zich goed te laten voelen over zo’n poging en niet kritisch te zijn over het uit galop vallen. Daardoor bleef hij proberen en kon hij later langer doorgalopperen zonder de balans te verliezen.
It's all about balance! - Equiday Magazine 2013
Balans is een voorwaarde voor nageeflijkheid, verzameling en blessurevrij rijden. Balans voelt goed: vrij, lichtvoetig, harmonieus. Hoe help je je paard om die balans te vinden?
Cavaletti op de cirkel
"Cavaletti arbeid" is nuttig en leuk om te doen. Ruiter en paard worden er handig van. Het is goed voor de coördinatie: paarden gaan echt goed letten op hoe ze hun benen gebruiken en hun voeten neerzetten. Daarnaast worden ze sterker, meer gebalanceerd en gaan ze - mits je aandacht besteedt aan HOE ze over de balken gaan - beter hun rug gebruiken. Het is een goed hulpmiddel om meer losgelatenheid en schwung te ontwikkelen en zo de gangen van je paard te verbeteren.
Natuurlijk is het ook goed voor de balans en de conditie van de ruiter door de afwisseling tussen gewone houding en verlichte zit. Heb je angst voor springen? Zelfs dan is dit voor jou en je paard altijd te doen!
Zelf ben ik erg enthousiast over bijvoorbeeld de manier waarop ruiters van wereldformaat in dressuur en eventing Reiner Klimke en zijn dochter Ingrid Klimke, stelselmatig cavalettiwerk in de opleiding opbouwen (Tip: Ingrid Klimke heeft een leuke trainings app voor op je mobiel gemaakt).
In onze eigen trainingsopbouw komen de balken al snel in de baan. Zodra een paard online/aan de longe zijn eigen gang en richting kan vasthouden (don't change gait/direction in de circling game en lopend aan de hand). Dan kan hij al leren om over verspreide losse balken te lopen zodat hij op zijn voeten gaat letten.
Heel fijn om mee te werken zijn de balken op een cirkel. Afhankelijk van de paslengte van je paard kun je je paard iets meer naar binnen of naar buiten over de balken laten gaan zodat het zo goed mogelijk past bij zijn natuurlijke beweging. Natuurlijk hoeft hij er niet altijd overheen. Je kunt het ook afwisselen met cirkels ervoor of er achterom. Zeker als hij nog wat onwennig is geeft hem dat de gelegenheid om even zijn ontspanning en ritme terug te vinden. Ritme, richting en contact moeten stabiel worden over de balken. Dat is je thuisbasis. En zoals alles begint en eindigt ook dít met ontspanning!
Natuurlijk beginnen we in stap met 1 of 2 balkjes. Als hij het begrepen heeft dan gaan we naar 3 of 4 balken, en naar draf. Wil je hem uitnodigen om zijn pas te verlengen en energieker te draven dan stuur je hem iets meer langs te buitenkant van de balken op de cirkel. En als je nog meer ritme wilt ontwikkelen kun je meer balken gebruiken, tot wel 8 achter elkaar. Kan je paard ook rustig een squeeze over een klein sprongetje? Dan gaan we ook over balken galopperen. Voor de galop maak ik ze graag iets hoger: ik leg de balk bijvoorbeeld op een autoband of springblok. Uiteindelijk kun je ook op de cirkel over meerdere cavaletti galopperen, waarbij zich een heel mooi ritme ontwikkelt.
Zeker in de draf en de galop is het fijn om op de cirkel te werken omdat de meeste paarden dan minder gauw versnellen dan als je de balken op een rechte lijn legt. Natuurlijk wil je daarna wel ook alles over de rechte lijn doen. Dan kun je het verder uitbouwen naar combinatielijntjes van balken en sprongetjes voor echte springgymnastiek. Of je kunt gebruik gaan maken van balken tussen de dressuuroefeningen door voor ritme en schwung. De variaties zijn eindeloos!
Online Finesse: de 5e savvy
"Ooo, doe je dat ook!"
Dat was de opmerking van een bezoeker die mij thuis travers aan de hand zag doen met Skoki. Zijgangen aan de hand worden al gauw in het hokje geplaatst van "rechtrichten" of academische rijkunst, maar maken eigenlijk gewoon deel uit van het grote geheel.
Er zijn veel verschillende "scholen", zowel van natural horsemanship als dressuur, en het is fijn om je daarin te verdiepen zonder je tot één daarvan te beperken. Geen dogma's, maar dát doen waar je je paard en jezelf het beste mee kunt helpen. Rechtrichtend werk aan de hand is voor mij dus "part of the puzzle" en goed om je paard sterk, los, gecoördineerd en gebalanceerd te maken. Omdat je ernaast staat kun je ook goed zien hoe je paard precies beweegt en hoe hij zich daarbij voelt.
Het liefst doe ik werk aan de hand zoveel mogelijk met bodylanguage. Moving massage, uit de hoek van Dressage Naturally, en "stick to me", uit de hoek van natural horsemanship, zijn een belangrijk startpunt. Die zorgen voor de ontspanning en een gevoel van contact en "samen". Van daaruit kan ik met lichaamstaal en lichte hulpen vragen om zijn lichaamspositie te veranderen, om lengtebuiging, stretch en ondertreden van de achterbenen te bereiken. Heel precies dus: online finesse, de 5e savvy!
Combinatie van verschillende ‘scholen’
"Ooo, doe je dat ook!"
Dat was de opmerking van een bezoeker die mij thuis travers aan de hand zag doen met Skoki. Zijgangen aan de hand worden al gauw in het hokje geplaatst van "rechtrichten" of academische rijkunst, maar maken eigenlijk gewoon deel uit van het grote geheel.
Er zijn veel verschillende "scholen", zowel van natural horsemanship als dressuur, en het is fijn om je daarin te verdiepen zonder je tot één daarvan te beperken. Geen dogma's, maar dát doen waar je je paard en jezelf het beste mee kunt helpen. Rechtrichtend werk aan de hand is voor mij dus "part of the puzzle" en goed om je paard sterk, los, gecoördineerd en gebalanceerd te maken. Omdat je ernaast staat kun je ook goed zien hoe je paard precies beweegt en hoe hij zich daarbij voelt.
Het liefst doe ik werk aan de hand zoveel mogelijk met bodylanguage. Moving massage, uit de hoek van Dressage Naturally, en "stick to me", uit de hoek van natural horsemanship, zijn een belangrijk startpunt. Die zorgen voor de ontspanning en een gevoel van contact en "samen". Van daaruit kan ik met lichaamstaal en lichte hulpen vragen om zijn lichaamspositie te veranderen, om lengtebuiging, stretch en ondertreden van de achterbenen te bereiken. Heel precies dus: online finesse, de 5e savvy!