Mentaal-emotioneel
Ontspanning, losgelatenheid en balans in galop
Ik wil jullie graag meenemen in een specifiek stukje in de basisopleiding van een paard: het vinden van een ontspannen gebalanceerde galop aan de longe.
Skoki is van nature bijzonder atletisch en werkwillig. Zó werkwillig, vlug en krachtig dat hij snel teveel doet en er zelf van in de war raakt. Terwijl je veel paarden moet vragen om méér te doen, moeten we hem voortdurend uitnodigen juist minder te doen! De laatste tijd heeft hij moeite met linkergalop: gespannen, scheef, te hard gaan. We moeten op zoek naar meer ontspanning en losgelatenheid. Het plaatje: rustige diepe ademhaling, actieve bewegingen die losjes door zijn lichaam deinen, in balans op zijn eigen vier benen, een lage ontspannen hals, rustige oogopslag en ontspannen oren en staart.
Zelf de balans vinden
Dat kun je niet afdwingen! Hij moet het zelf vinden, zelf zijn eigen lijf durven loslaten en in balans brengen. En daarom gebruik ik geen hulpteugels. Alles gebeurt door communicatie op afstand: over de plek van de cirkel, over de positie van zijn hoofd, voorhand en achterhand, over meer of minder energie. Het belangrijkst: aanmoedigen van zijn pogingen om zichzelf los te laten en in balans te brengen. Ik moet de gids zijn op zijn zoektocht!
Kijk mee naar de foto’s!
Deze fotoserie neemt je mee tijdens twee longeersessies twee dagen achter elkaar. In twee keer daaraan voorafgaand hebben we de communicatie opgebouwd en heeft hij al een fijne ontspanning en stretch gevonden in stap en draf. Een actieve stretch van zijn hakken tot zijn oren. Nu dus de galop.
Ik hoop dat je niet alleen met je ogen naar de foto’s kijkt maar ook met je gevoel! Skoki en ik waren allebei heel blij met de vooruitgang. Het vervolg? Dit meer bevestigen en gaan vertalen naar het rijden!
1 Hij galoppeert braaf aan als ik dat vraag maar je ziet de pijn en de onbalans. Hij trekt en gaat scheef, met de neus naar buiten en de achterhand naar binnen. Zijn hals en rug verstrakken direct. Het voelt zichtbaar niet goed en zijn gezicht spreekt boekdelen: oren plat, een holle blik en de kaken op elkaar.
2 Door de sessies in stap en draf heeft hij zelf al wel een idee waar hij naar op zoek moet om zich beter te voelen. Deze eerste poging om zijn hals iets te laten vallen leidt tot nog plattere oren. Zijn lijf werkt nog niet mee en de galop is kort en stijf.
3 Ik vraag hem iets van de hoefslag naar binnen te komen en zijn achterhand iets naar buiten te verplaatsen. Mmm, dat schept al wat rek in de hals, maar de rest van zijn lijf blijft nog onaangenaam strak. Kijk maar naar zijn gezichtsuitdrukking. Na elke goede poging tot stretchen stoppen we even.
4 “Als ik nou heel hard ga galopperen, wordt het dan makkelijker?” Dit is ook waar we bij het rijden tegenaan lopen: hard lopen en over de linkerschouder vallen. Onbalans in het groot! Ik moest hoorbaar uitblazen om hem te vertellen dat het beter was om het wat rustiger aan te doen.
5 Ok, iets rustiger aan. Hij doet nu echt ontzettend zijn best om de achterhand eronder te houden in plaats van naar binnen. En hij probeert elke keer een stukje verder te strekken omdat ik elke poging met stem of even rusten beloon. Maar als je kijkt met je gevoel dan zie je nog ergens een blokkade.
6 “Oooo, wacht eens even, dat spiertje ook nog los …. pfffff, dat galoppeert lekker!” Hij begint nu te briesen en zijn rug golft soepel door de galopsprongen heen. Het voelt duidelijk goed voor hem, want hij zoekt deze stretch telkens weer op.
7 Op eigen benen aan een losse lijn, ritmisch, ontspannen en losgelaten door zijn hele lichaam maar toch actief. Dit kun je niet afdwingen. Hij doet het zelf want balans voelt goed! Hij heeft het zelf gevonden, met mij als zijn coach. Blij!
Een filmpje over het gezond en vrij longeren van je paard
Door middel van softness, leiderschap en een zorgvuldig aangeleerde communicatie kun je je paard op een gezonde manier vrij longeren zonder hulpteugels en … zonder longe!
Meer weten?
Wil je meer weten van Skoki en zijn bijzondere karakter? Of over de mindset van de trainer bij zo’n enorm sensibel paard? Bekijk dan deze recent gemaakte vlog van Snuitable:
Nieuwe kennis over horsemanship, bewegingsleer en anatomie met Sharon May Davis, ademhalen, schriktraining
Oké, ik ben een Learnholic. Leer mee en bekijk interessante links!
Het algemene kennisniveau in de paardenwereld neemt een enorme vlucht. Belangrijk dus voor trainers en paardeneigenaren om bij te blijven. Om je even een idee te geven in welke richtingen ik verder gestudeerd heb dit jaar even een kort overzichtje...
Lees verder en vindt leuke links naar meer info!
Dressage Naturally Coaches Conference in Florida
In maart waren we met alle DN Coaches bij Karen Rohlf in Florida en hebben zowel klassieke dressuur als coaching en businessideeën onder de loep genomen. Ook hebben we weer nieuwe oefeningen geleerd, zowel van elkaar als van Karen en Bruno Gonzales en Tina Veder. Eén van mijn favoriete oefeningen voor buigzaamheid en verzameling: rechte hoeken rijden. Hiernaast ook een tip over positionering van de schouders in relatie tot verzameling. Link: http://baroquegames.net/index.php/about/founders-bio
Check out Karen's online courses! Enorm uitgebreide cursus met heel veel kennis, voorbeelden en persoonlijke support. Aanrader!
Horsemanship clinic met Berni Zambail
In juli was ik met Skoki een paar dagen in de leer bij Berni Zambail, doorgewinterde horseman pur sang en 5 ster Parelli instructeur. Ik had Skoki meegenomen en Berni was de eerste instructeur ooit die echt begreep hoe Skoki in elkaar zat. Hij heeft me weer aan een extra diepere laag horsemanship geholpen. Skoki heeft veel tijd nodig om dingen in zijn hoofd te verwerken. Je kan je zo gemakkelijk vergissen in hem omdat zijn lijf zo enorm atletisch is, maar zo snel als zijn lijf is, zo langzaam is zijn hoofd. Wachten, wachten, herhalen, herhalen totdat hij ontspant. Voor inspiratie ga naar Youtube en zoek op Berni Zambail.
Mental Connection clinic met Silke Vallentin
In augustus heb ik de reis met Skoki voortgezet bij Silke Vallentin. http://www.silkevallentin.de/en/. Ik was nieuwsgierig naar hoe zij vanuit de Parelli achtergrond invulling geeft aan een beter bewegingsmechanisme van het paard. Ook dat was leuk en leerzaam, al doorzag zij Skoki's karakter niet helemaal, en onderschatte ze zijn fysieke mogelijkheden. We hebben een paar leuke en nuttige grondwerkoefeningen erbij geleerd. Wat ik al wist maar hier ook weer heb ervaren is dat directe communicatie over "hoofd laag" er wel voor kan zorgen dat we onze "active stretch" en "sweet spot" juist kwijtraken. Goed om een duidelijk onderscheid hiertussen te maken dus: een echte stretch komt voort uit een combinatie van ontspanning+energie+balans en het verzoek om hoofd en hals te laten zakken zou liefst vooral ondersteunend moeten zijn vooral voor het vinden van ontspanning.
Dissectie paard en biomechanica - 7 dagen met Sharon May Davis en Raquel Butler
In september ben ik zeven dagen in de leer geweest bij Sharon May Davis en Raquel Butler, veterinair en therapeut uit Australië. Baanbrekend! http://www.equinestudies.nl
Eerst drie dagen dissectie van een paard, gevolgd door vier studiedagen over biomechanica van het paard, waarbij ik zelf Jane en Skoki meegenomen had. Die dissectie zouden eigenlijk alle trainers moeten doen! We hebben een heel paard spiertje voor botje voor peesje voor bandje voor bindweefselvlies uit elkaar gehaald en dan wordt enorm duidelijk hoe alles met alles verbonden is. Een paar voorbeelden:
Als je een bit op de tong drukt kan het voorbeen minder vrij bewegen! Dat komt doordat de tong via het tongbeen, spieren in de hals en fascia verbonden is met het voorbeen. Reden te meer om zo zuinig mogelijk te zijn met teugeldruk als je een bit gebruikt.- Bovenaan het schouderblad zit een dikke kraakbeenrand, die bij 100% van de bereden paarden (van alle honderden dissecties die Sharon tot nu toe heeft gedaan) beschadigd is door het zadel.
- Je zit als ruiter op een grote peesplaat die de spieren rond de schoft en schouder verbindt met de spieren van de achterhand. Duidelijk dus hoe belangrijk een vrije beweging van de rug is en hoe dat de losgelatenheid in de schouder en achterhand direct beïnvloedt.
- Blessures leiden al binnen weken tot maanden tot compensatie op andere plaatsen in het lichaam, vaak aan het diagonale been. Dat is te zien aan asymmetrische ontwikkeling van spieren en zichtbare slijtage aan gewrichten. Dat hebben we ook echt bij de dissectie kunnen zien.
De groeischijven van de bovenste gewrichten en van de wervelkolom verdwijnen pas rond 6 a 7 jaar. Tot die tijd heb je bijzonder veel invloed op hoe hij zich voor de rest van zijn leven ontwikkelt. Je kan hem voorbereiden op een lang gezond leven of hem verprutsen voor het leven. Rechtrichten, in balans staan en bewegen, en voorkomen van overbelasting van het skelet en gewrichten zijn voor jonge paarden van het grootste belang. Als je daar geen rekening mee houdt onstaan gemakkelijk vervormde beenderen en gewrichten met scheefheid en beschadiging van botten en gewrichten tot gevolg, ook in de wervelkolom (van schedel tot staart!). Als je die groeischijven in realiteit ziet ga je echt zuinig zijn op je jonge paard! Hiernaast de groeischijven van de lendewervels. Zie ook mijn post over de halswervels bij rollkur op Facebook.- De onderste twee halswervels van het paard worden niet gesteund door sterke lamellen vanuit het ligament nuchae. Dit is een plek waar gemakkelijk blokkades ontstaan. Dit is ook een reden waarom in het rijden zoveel aandacht moet worden besteed aan de "schoftlift". Ook één keer per dag hooi geven uit een hooghangend hooinet versterkt o.a. de spieren die dit gedeelte van de wervelkolom dragen en leidt bovendien tot een meer symmetrisch paard. Ik zie zelf de bespiering van onze paarden al mooi veranderen. Zie dit artikel: https://www.horsesandpeople.com.au/article/the-mystery-the-missing-lamellae#.WrpRDYhuZD8
Tijdens de vier biomechanica dagen heb ik geleerd om nog veel gedetailleerder de stand en beweging van een paard te doorzien en wat voor gevolgen blessures of onbalans kunnen hebben in het hele lichaam. Dit is een artikel over één van de voorbeelden die voorbij kwam: http://thehorsesback.com/equine-arthritis/
Heel duidelijk werd ook hoe je aan de beweging van hoofd en hals in stap en draf veel af kunt lezen over de fysieke staat van je paard. Hier zal ik voortaan zowel in het rijden als bij het aan de hand tonen van een paard bijzonder goed op letten!
En omdat geen paard perfect is waren ook de ideeën voor gerichte stretches, oefeningen en training enorm waardevol. Stretches maken nu standaard deel uit van ons dagelijks werk met de paarden. Check out Gillian Higgins: http://www.horsesinsideout.com
En: ik weet nu echt zeker dat Dressage Naturally echt goed is voor je paard!
Verder was er nog
... een interessante studie avond bij Natascha Bos van de Blauwe hengst over voeding en lymfe drainage. http://www.blauwehengst.nl
... een cursus over ademhaling van Stig Severinsen https://www.breatheology.com .
.. en kijk ik ook nog even mee in de nieuwe online cursus van Tristan Tucker. http://www.trtmethod.com/?lang=nl
Zijn methode verschilt slechts in details met wat ik al doe maar het is zeker een handige en overzichtelijke cursus. Hij gaat niet heel diep in op de achterliggende theorie maar demonstreert vooral de praktijk. Ook hij kijkt goed naar de biomechanica en balans tijdens de grondoefeningen. Ik merk echter wel dat het voor veel mensen die geen horsemanship achtergrond hebben in de praktijk nog niet zo gemakkelijk is om dit zonder begeleiding te doen omdat beheersing van je lichaamstaal en emoties zo'n grote rol speelt. En daar kan ik je natuurlijk wel bij helpen :o)
Sport & Horsemanship United, onlosmakelijk verbonden
Introductie
Liesbeth Jorna, eigenaar en instructeur van Sport & Horsemanship United, is Licensed Dressage Naturally Instructor, ORUN instructrice, (voormalig) ZZ-licht jury en heeft zich gespecialiseerd in de integratie van natural horsemanship, positieve bekrachtiging en rijkunst. In haar werkwijze combineert zij het beste van deze werelden en zij doet dat met veel respect en liefde voor zowel het paard als de ruiter. Zij streeft ernaar sportruiters meer gebruik te laten maken van de werkwijzen van natural horsemanship en van recreatie- en horsemanshipruiters de rijvaardigheid te vergroten. Met als doel de paarden gymnastisch optimaal te ontwikkelen terwijl tegelijk de band tussen ruiter en paard groeit. Een interessante uitdaging waarin zij ruiters en paarden uit allerlei disciplines ontmoet die een bron zijn van inspiratie.
Partnerschap, harmonie en bewegingsvrijheid
Sport & Horsemanship United gaat over training van het paard én over ontwikkeling van de ruiter. Fysieke, mentale en emotionele ontwikkeling van ruiter en paard zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Partnerschap en atletische ontwikkeling gaan hand in hand. Hoe beter de relatie tussen ruiter en paard, hoe fijner en succesvoller de training verloopt.
Om je paard als rijpaard fysiek gezond te houden moet hij - net als wij - naar de "sportschool". En iedereen weet wel: op het moment dat je sport valt het niet altijd mee. Het is puffen en zweten of jezelf uitdagen om nieuwe mogelijkheden van je lichaam te ontdekken. Maar achteraf en op de lange termijn voel je je beter en blijf je gezond, sterk en flexibel. Alleen ... dat weet je paard niet als je met hem aan het trainen gaat! Dus moeten we zijn sportschool interessant, begrijpelijk en als het even kan leuk houden. Je paard enkel in een fysiek trainingsprogramma zetten voelt voor hem onnatuurlijk aan en onbegrijpelijk. Zeker bij gebruik van mechanische hulpmiddelen die hem in een bepaalde houding dwingen. Aan de andere kant: vanuit echtheid, aandacht en eerlijkheid communiceren is voor hem heel logisch en natuurlijk. Dan maak je bovendien veel meer gebruik van de intelligentie van je paard. Want hoe meer hij begrijpt en zelf kan en wil doen, hoe fijner de samenwerking. Ofwel: hoe meer communicatie hoe minder manipulatie en dwang.
Denken vanuit de belevingswereld van je paard
Paarden vragen van de ruiter zelfkennis, geduld en een grote beheersing van een oersterke menselijke eigenschap: hebberigheid!
Herken je dit? Er lukt iets ... eindelijk ... voor de eerste keer ... en je wil gelijk meer, mooier, groter, langer?
Kun je je voorstellen dat dat voor je paard voelt als "Ik geef je een vinger, maar je wil gelijk mijn hele hand en arm erbij"? Hij doet zijn best maar er volgt geen beloning. Hij bedenkt zich vervolgens wel twee keer om je die vinger weer te geven.
Leerprincipe nummer één is dat succesvol gedrag wordt herhaald maar voor zijn gevoel was het niet succesvol.
Jijzelf hebt echter inmiddels door dat hij het wél KAN ... maar hij WIL niet meer ... en dat is wanneer de hulpteugels en drillsessies meestal beginnen.
Je loopt dan het risico om verder van je doel verwijderd te raken dan daarvoor. Je paard werkt niet meer graag mee en dingen gaan moeilijker in plaats van makkelijker.
Maar als je even nadenkt ... heeft je paard gelijk: het is niet logisch om hem te vragen iets vol te houden als hij je dat (nog) niet geven wil.
Inlevingsvermogen, partnerschap, harmonie en bewegingsvrijheid zijn het fundament van de opleding van je paard. Zonder fundament is het moeilijk om te bouwen, dan stort je "gebouw" telkens weer in. Je paard loopt vast en jij wordt gefrustreerd.
Paardensport? Naturally!
Gelukkig kan ik met mijn hand op mijn hart zeggen dat de keren dat ik met hulpteugels heb getraind in mijn leven op de vingers van één hand zijn te tellen. En met aangesnoerde neusriemen heb ik al helemaal nooit iets gehad. Het leek me niet juist, niet eerlijk. Dan moest ik zelf maar beter leren rijden. Maar alle opleidingen van de ORUN en lessen van gerenommeerde instructeurs ten spijt, pas toen ik me intensief ging verdiepen in natural horsemanship, positieve bekrachtiging, biomechanica en psychologie van paarden en ruiters vielen veel stukken van de puzzel op hun plaats.
De emotionele en mentale opleiding van jezelf en van je paard is een onmisbaar deel van het geheel. Natuurlijk ben je nooit uitgeleerd en dat moet je ook niet willen, want de paardenwereld is enorm aan het vernieuwen en verbreden, dus het is bijblijven geblazen! Maar mijn grote plaatje van de opleiding van paard en ruiter stáát en daar binnen kan van alles, zolang het eerlijk en logisch is en koerst op harmonie en een gezond bewegend paard.
Plezier en prestatie kunnen prima samengaan! Door mijn intensieve contacten met Karen Rohlf van Dressage Naturally leer ik nog altijd voortdurend bij over hoe je "Fair & Fun" kan trainen mét de ambitie van gezonde biomechanica en wedstrijdniveau in dressuur.
Natural horsemanship is de context geworden waarin ik mijn paarden en leerlingen opleid. Het gevoel, een manier van samen zijn en samen communiceren, een eerlijke en natuurlijke way of life.
Natural horsemanship en management hebben veel overeenkomsten
Als je nu nog denkt dat natural horsemanship zweverig is moet ik je teleurstellen. Ik heb zelden zoveel logische dingen geleerd als van mijn "natural" leermeesters. Jip en Janneke niveau zouden ze hebben gezegd in mijn jarenlange loopbaan bij Rijkswaterstaat. Heel veel management- en communicatiecursussen uit de wereld van overheid en bedrijfsleven geven je soortgelijke inzichten als horsemanship maar niemand kan het zo duidelijk maken als een paard.
Goede keuzes belonen op een manier die jouw paard leuk vindt, slechte keuzes niet belonen of omleiden naar iets beters. Lichaamstaal van je paard leren lezen, er écht naar luisteren, en je paard jouw lichaamstaal leren. Beginnen met aanleren van afzonderlijke hulpen, als de letters van het alfabet. Kleine natuurlijke hulpen, zoals intentie, focus, energie, ademhaling, zit ... zodat teugel- en beenhulpen meer ondersteunend zijn. Vervolgens twee hulpen samenvoegen, als tweeletter woordjes. En zo verder, zodat je paard elke volgende stap kan maken omdat hij de vorige stappen al begrijpt en in balans kan uitvoeren. Zo worden tweeletterwoordjes grote woorden, woorden worden samen een zin en zo kun je verder tot in de Grand Prix.
Tot zover de logica en de taal, maar dan is er ook nog zoiets als vertrouwen en leiderschap. Daar heb je echtheid voor nodig, authenticiteit noemen ze dat in managementtrainingen. En dáár raak je een teer punt van mensen. Want net zo goed als wij van nature hebberig zijn, kunnen we er ook niet zo goed tegen om onze zwakte of juist onze kracht te tonen. In de mensenwereld worden zwaktes zwak gevonden en toon je je kracht (ik bedoel mentale kracht, geen spieren!) dan wordt je verweten een betweter te zijn, op de troepen vooruit te lopen of arrogant te zijn.
Mag je stellen dat wij mensen zo gewend zijn aan poppekast dat we dat van elkaar niet altijd door hebben hoe de ander zich nu echt voelt? Is dit waarom veel instructeurs niet doordringen tot de essentie maar liever mechanisch en proefgericht oefeningen trainen? Eén ding is zeker: paarden kun je niet foppen! Die herkennen je lichaamstaal, kijken van nature in je ziel en houden je gelijk een spiegel voor. Confronterend maar ook bevrijdend als je het idee omarmt. Een paard doet nooit alsof, hij doet zoals hij zich voelt. Nieuwsgierig, relaxed, angstig, speels, etc. Voelt hij spanning bij jou, dan krijg je spanning van hem terug. Daarom zijn martial arts zoals aikido en tai chi zo ongelooflijk waardevol voor paardenmensen.
Ik heb van Mark Rashid, die zowel een geweldige horseman als aikido sensei is, enorm veel geleerd. Baanbrekend misschien zelfs. Het allerbelangrijkst is de "softness", de beheersing van mijn ademhaling en de kunst van het meebewegen, zowel rond het paard als op het paard. Ademhaling gebruiken voor ontspanning en aanspanning. Zelfs letterlijk als hulp, soms hoorbaar voor je paard, soms alleen voelbaar. Het leren beheersen van je mindset (zie ook mijn blogpost over Mizu no Kokoro) en bewust gebruiken van je ademhaling maken een ongelooflijk verschil voor de omgang en het rijden met je paard.
De synergie tussen horsemanship en rijden
Uiteindelijk, als je taal, vertrouwen en leiderschap goed kunt opbouwen - en daar zijn echt heel praktische stappenplannen voor - dan kun je dat ook toepassen in de fysieke training en het rijden. Zodat je paard niet alleen in de hand een fijne partner wordt, maar ook onder het zadel.
Het maakt niet uit wie of wat of hoe hoog geklasseerd je bent. Voor iedereen en voor elk paard geldt dat natural horsemanship veel goeds oplevert, vaak ook juist op punten waar je het niet voor mogelijk had gehouden, waar je vast bent gelopen. De waarheid van Karen Rohlf's quote "Never underestimate the possibility for things to improve in ways you cannot yet imagine." ervaar ik keer op keer opnieuw. Niet voor niets ben ik er trots op dat zij mij heeft gevraagd een Licensed Dressage Naturally Instructor te worden.
En verder ... ik ben gewoon zo blij dat ik Ivo, die ik op 16 jarige leeftijd op ZZ niveau terugtrok uit de sport, daarna als gevolg van mijn reis door "horsemanshipland" totaal opnieuw heb leren kennen ... terwijl ik hem toen al 13 jaar had. Om over de verandering voor mijn andere paarden maar te zwijgen. De als onhandelbaar gekenmerkte Matador werd een indrukwekkende vriend en partner voor het leven. Inmiddels zijn Ivo en Matador opgevolgd door Skoki, Raskanio (Rio), Kubus en Bresila Jane en ook met hen heb ik vele malen meer plezier en mooiere resultaten dan in de tijd dat ik "gewoon" wedstrijden reed, ORUN instructeur werd en jureerde. Ik geloof dus ook niet meer zomaar in "Hij is nu eenmaal zo". Onderschat dus nooit de mogelijkheid van verbetering op een manier die je je nog niet kunt voorstellen! Relax, wordt nieuwsgierig, zoek naar nieuwe inspiratie en vertrouw je gevoel.
Eénmaal geproefd? Geen weg meer terug!
Kortom: de combinatie van horsemanship en sport vind ik mooi en ik geloof dat mijn paarden en studenten het wel met me eens zijn. Ik heb veel mensen ontmoet die over horsemanship sceptisch zijn vanaf de zijlijn. Ze denken dat het zweverig is maar het is juist het tegenovergestelde. Om iets nieuws te onderzoeken en te gaan uitproberen moet je hier en daar wel even over een drempel. Tijd investeren. Dingen loslaten om nieuwe dingen uit te proberen. Dat is spannend en maakt je kwetsbaar. Maar opvallend genoeg: ik heb nog nooit iemand ontmoet die terug wilde of kon toen hij eenmaal goed in de gaten kreeg wat het kan brengen!
Liefs, voor jou en je paard,
Liesbeth Jorna
PS
Op de website van Sport & Horsemanship United vindt je veel inspiratie!
Vraag bijvoorbeeld het gratis e-boek Dressuur Meets Welzijn aan, de gratis film Groundwork exercises for Riding with Lightness, de gratis Jump & Play Challenge, de videotraining Riding Balanced Corners of de Webinarserie Fair & Fun Trainen.
Longeren zonder hulpteugels
Dressuurtraining op basis van Natural Horsemanship
Of je het nu longeren noemt of circling game, de cirkel is een fijne mogelijkheid om je paard fysiek en mentaal in balans te krijgen. Zelf ben ik niet zo’n voorstander van eindeloos dezelfde rondjes en zeker niet in een afgedwongen houding. Liever maak ik er een spel van samen met mijn paard, waarbij hij zelf zijn houding bepaalt en met veel variatie of afwisseling met andere oefeningen.
Het eerste ding wat mijn paard moet leren op de cirkel is dat hij zelfstandig de lijn – de cirkel dus – en de gang handhaaft. In Parelli termen: “don’t change gait” en “don’t change direction” zolang ik niets anders vraag.
Als hij dat onder de knie heeft ga ik pas denken aan het beïnvloeden van zijn beweging. Het doel is “finding the sweet spot online”. Oftewel mijn paard helpen een zodanige combinatie van ontspanning, energie en balans te laten vinden dat hij los in zijn lichaam, ritmisch en vrij beweegt. Daarvoor gebruik ik geen touwtjes, bijzet, elastieken of wat dan ook. Alleen een touwhalster o.i.d., een 7 meter lange touwlijn (22 ft finesse line, die heeft iets meer communicatievermogen dan een slappe longeerlijn) en een stick (longeerzweep kan evt. ook). Mijn lichaamstaal is de belangrijkste tool: energie, intentie, ogen, beweging van mijn lijf of handen. Natuurlijk moet je die signalen eerst afzonderlijk aanleren, zodat je paard je begrijpt.
Tenslotte, als de Sweet Spot routine begint te worden, kun je ermee gaan spelen. Meer en minder energie, hoofd hoog of hoofd laag, schouderbinnenwaarts op de cirkel, overgangen van sweet spot in de ene gang naar sweet spot in de andere gang, van hand veranderen, over en tussen obstakels en sprongetjes of de cirkel mee op reis nemen door de bak of wei. Het hoeft nooit saai te worden!
De foto’s geven een beeld van het effect van “finding the sweet spot online” met Skoki. Vooral de rechtergalop was een uitdaging. Zodra hij probeerde te stretchen kon hij niet meer in de galop blijven. Dan viel hij terug in draf maar met behoud van de stretch. Het was heel belangrijk om hem zich goed te laten voelen over zo’n poging en niet kritisch te zijn over het uit galop vallen. Daardoor bleef hij proberen en kon hij later langer doorgalopperen zonder de balans te verliezen.
De kracht van visualisatie
Leadership without focus isn't leadership
Focus without a plan isn't focus
A plan without a goal isn't a plan,
and a goal without a timeline isn't a goal.
Visualisatie is één van de bekendste tools op het gebied van coaching. Door een sterk en duidelijk innerlijk beeld te creëren van een beweging die je met je paard wilt maken ben je veel beter in staat om dit duidelijk over te brengen naar je paard. Kijk veel naar goede voorbeelden. Het “plaatje in je hoofd” bepaalt alles!
Op zoek naar het goede gevoel van dressuur kun je allerlei beschrijvende woorden bedenken. Harmonie en Bewegingsvrijheid staan in de filosofie van SHU centraal. Maar ook de FEI geeft er een paar: kalm, soepel, losgelaten, vertrouwen, alert, regelmaat, lichtheid, mentaal en fysiek in balans, .... Je kunt er vanuit je eigen gevoel vast nog meer verzinnen (DOEN!).
Als je een specifieke oefening wilt rijden kun je er nog veel specifiekere beelden bij bedenken: Wat wil ik bereiken met die oefening? Waar zet hij welk been? Wat is de bewegingsrichting? Hoe is hij gebogen? Hoe energiek? Hoe voelt de inzet van de oefening en hoe rijden we eruit? Om gevoel te krijgen voor wat we van zijn lijf verwachten helpt het om simulaties te doen zonder paard.
Als je de woorden, het plaatje en het gevoel dat erbij hoort oproept tijdens het rijden, raak je er van bewust wat je hebt en wat je mist. En als je weet wat je mist, weet je wat je moet verbeteren. Misschien moet je paard nog meer kracht, balans en coördinatie ontwikkelen voor wat je vraagt, maar wat kun je zélf doen? Dat een oefening niet zo goed lukt als je zou willen komt vaak omdat we iets van ons paard vragen zonder de goede voorbereiding in ons eigen hoofd en lichaam.
Onlangs werd ik er door Ivo, mijn vierbenige leermeester, maar weer eens op gewezen hoe belangrijk dit is. Dan valt een schouderbinnenwaarts telkens na een paar passen uit elkaar en raken we allebei gefrustreerd. Ik weet: we kunnen het wél! De basisvoorwaarden zijn er. Dus: focus! Plaatje! Check de ingrediënten! Doen in mijn lijf wat ik van zíjn lijf verwacht ... de balans, richting, ritme, buiging, energie, losgelatenheid, uitstraling, alles! Et voilà! Dan lukt het dus de eerste keer. Zie je wel: het kan wél!
Wat is Sport & Horsemanship United ...
… en wat kan dat voor jou en je paard betekenen?
Het gaat mij om een happy athlete én een happy ruiter die in harmonie en bewegingsvrijheid met elkaar samenwerken. Ongeacht de tak van paardensport of het niveau waarop je rijdt.
Het doel van Sport & Horsemanship United - kortweg SHU - is een evenwichtige lichamelijke en geestelijke ontwikkeling van paard en ruiter als team, om zo mooi mogelijke resultaten te bereiken en tegelijkertijd een sterke band met je paard te ontwikkelen.
Niet alleen het doel is belangrijk, maar vooral plezier voor mens en paard op de weg daar naartoe. Want iedereen weet: met paarden kun je je eindeloos blijven verwonderen en verbeteren! ... en wat kan dat voor jou en je paard betekenen?
Mijn manier van trainen en omgaan met paarden is gebaseerd op de ervaring dat paardensport en natural horsemanship (NH) elkaar versterken.
- NH maakt een fijne communicatie en een veilige samenwerking mogelijk door werkwijzen die perfect aansluiten bij het natuurlijke gedrag van je paard.
- Klassieke rijkunst en paardensport geven ons methoden om in harmonie te rijden en een gezond en sterk bewegend paard te ontwikkelen.
Paard en ruiter kunnen als team optimaal tot bloei komen als je je horsemanship, je rijkunst en de aanleg van je paard systematisch ontwikkelt. Doelgericht en logisch, maar zonder vaste regels. Op een natuurlijke en spelenderwijze manier. Je paard - hier en nu - bepaalt het pad van de training. Vanaf het eerste contact tot en met de wedstrijdsport of gewoon voor plezier van mens en paard.
Wedstrijdruiters kunnen veel waardevols leren van de "Naturals" én andersom, zelfs al streven ze gedeeltelijk verschillende doelen na. Ik kan je helpen om voor jou en je paard het beste te halen uit de combinatie van die werelden.
Met ambitie maar vooral ook met plezier!
Presteren met Plezier - Equiday Magazine 2012
Horsemanship in de wedstrijdsport: presteren met plezier