Teugelloos Rijden: voor de kick en voor een boost van je rijvaardigheid

“Ride naturally – heart to heart, mind to mind, body to body”

Durf jij je teugels los te laten in stap, draf en galop? Kan je remmen en sturen zonder teugels of neckrope? Kan je via je intentie, zit en benen zo goed met je paard communiceren dat je met een heel stil en licht teugelcontact kunt rijden?

Hier word je echt een betere ruiter van!

Het rijden zonder teugels heeft voor mij veel meer opgeleverd dan ik ooit voor mogelijk had gehouden! Niet alleen het plezier en de kick maar vooral de veel subtielere communicatie door middel van hulpen die moeder natuur ons gegeven heeft. Daarnaast ook veel meer harmonie, balans en gedragenheid, veel meer ‘schwung’, veel meer tempocontrole en bovendien veel lichter in de hand als je wél met teugels rijdt.
Mijn mooiste galopwissels in pirouettes met Ivo waren zonder hoofdstel! Om maar niet te spreken van de kick die het geeft om zonder hoofdstel te springen :o). Ik vind het teugelloos rijden nu zo belangrijk dat ik het met al mijn paarden doe!

Hoe minder je je handen nodig hebt, hoe beter!

We nemen even een kijkje in het paard. De tong is verbonden aan het tongbeen. Het tongbeen en de kaken van je paard zijn door spierketens verbonden aan schouderblad, bovenarm en borstbeen. Elke belemmering van tong en kaken van je paard heeft via deze spierverbindingen direct invloed op de bewegingsvrijheid van de voorbenen. En daar houdt het niet op omdat via spier- en bindweefselketens de voorhand met de romp en achterhand is verbonden.

Zonder teugels rijden verbetert zo ongeveer alles!

Wij mensen (jaaaaa, ik ook!) hebben nu eenmaal een sterke behoefte aan een gevoel van controle. Zodra we iets in handen hebben – of dat teugels zijn of een neckrope maakt niet uit - gaan onze handen en armen al snel van alles doen: controle uitoefenen en ‘hulpen’ geven. Dit is ook de reden waarom ik bij teugelloos rijden doorgaans ook geen neckrope gebruik.
Op het moment dat we iets in handen hebben vergeten we vaak alle andere manieren waarop we met het paard kunnen communiceren: de mind to mind, heart to heart, body to body connectie. Hoe meer je kan communiceren door middel van lichaamstaal hoe minder je de teugels of neckrope nodig hebt, hoe stiller en intiemer de verbinding en hoe groter de harmonie.

Teugelloos rijden voor de kick, voor vrijheid en verbinding

Toen ik eenmaal het communiceren zonder teugels voor elkaar had gaf dat zo’n gevoel van balans, vrijheid en verbinding, dat ik het niet meer kon laten! Het is zo’n fijn gevoel als je paard je zo goed begrijpt en als je zo samen met je paard kan bewegen! En het is zo leuk om jezelf en je paard dan uit te dagen met allerlei oefeningen, obstakeltraining, sprongetjes en nog veel meer!

Maar hoe communiceer je dan wel?

Om je lichaamstaal zo gericht te kunnen gebruiken is wel wat oefening vereist. Oefeningen waarmee je je lichaamsbewustzijn, coördinatie en precisie ontwikkelt. Teugelloos rijden boost je rijvaardigheid! Daarbij moet je denken aan heel bewust gebruik van …

• Energie
• Focus en intentie
• Ademhaling
• Balans
• Houding en zit
• Benen
• Eventueel twee korte sticks of stijve zweepjes

Als je wil dat je paard er iets van begrijpt is niet alleen het geven van de duidelijke hulpen belangrijk. Ook het stil zijn – “actief neutraal” – is een kunst.  Als er teveel “ruis op de lijn” is dat zal je paard namelijk de subtielere hulpen niet meer opmerken. Systematische oefening met je paard zorgt ervoor dat hij leert wat elke afzonderlijke hulp precies betekent.
Eén van de mooiste ervaringen is waneer je opmerkt dat je paard echt 100% op je gaat letten. Ik denk dan wel eens “NOW we’re talking!”.

Een veilige start

De basis voor de communicatie wordt gelegd in grondwerk. Als paard en ruiter namelijk de belangrijkste basisbewegingen al beheersen is het daarna vanuit het zadel veel gemakkelijker.
Natuurlijk is het vervolgens niet slim om je teugels er zomaar ineens af te doen en dan een schietgebedje te doen in de hoop dat alles goed komt. Het beste hang je de teugel bijvoorbeeld in een karabijnhaakje aan je zadel. Dan kan je de teugel echt loslaten en pak je hem alleen op als het echt (écht!) niet anders lukt.
Als je aanvoelt dat het vertrouwen en de communicatie tussen jou en je paard helder genoeg is - door een systematische opbouw van oefeningen - dán is het tijd om de teugels of het hele hoofdstel echt eraf te doen. Je zal merken dat dat toch even gek aanvoelt of een beetje spanning in je teweeg brengt maar als het éénmaal gaat, dan geeft dat zo’n gevoel van vrijheid en samenzijn tegelijk!

Behalve de kick nog veel meer winst. Enkele voorbeelden.

(Ik hanteer een systematische opbouw voor teugelloos rijden zodat we succes op succes kans stapelen. Dit is dus geen ‘handleiding’.)
De handigste hulp die ik mijn paarden heb geleerd is dat ze afremmen of een overgang naar een lagere gang maken als ik mijn navel intrek en enigszins hoorbaar uitadem: “wwvvvv”. Dat is niet alleen bij dressuur, maar ook bij springen en buitenrijden super handig.
Natuurlijk is het ook erg nuttig om te leren sturen zonder gebruik van je teugels zodat je rechte lijnen, hoeken en wendingen kunt rijden op je intentie, zit en beenhulpen.
Wil je je paard goed in balans brengen, zodat hij “rechtgericht” of in “vertikale balans” loopt, dan is een precieze communicatie met je zit en/of benen over de positie van de schouders enorm waardevol.

Meer informatie of leren hoe je dit in de praktijk brengt?

Cursus Teugelloos Rijden

Ook tijdens de 5 Day Intensives of een apart georganiseerde clinic kan je Teugelloos Rijden leren.

Bekijk ook eens de video “Meer met minder, naar spoorloos, bitloos en onbeteugeld’.

Wil je op de hoogte blijven van lesmogelijkheden en nieuwe artikelen? Meld je dan aan voor de gratis Tip & Updates en ontvang alvast het ebook "Meer presteren met minder moeite" als kadootje.

by Liesbeth Jorna