Draf
Game of Energy
Eén van belangrijkste voorwaarden voor fijn rijden is dat je kunt communiceren over energie, of impuls zoals dat in dressuurtermen heet. Dat je een energieniveau kunt kiezen en dat je paard het kan behouden zonder dat je hem er voortdurend aan moet herinneren.
Wat is energie?
Energie heeft iets te maken met snelheid maar gaat vooral om het actief ondertreden van de achterbenen waardoor de beweging meer uitdrukking en veerkracht krijgt en ‐ in draf of galop ‐ meer zweefmoment. Een paar voorbeelden:
- Weinig energie: je paard is traag, hij sloft en gebruikt zijn spieren nauwelijks. Dit is belastend voor zijn pezen en banden. De beweging voelt voor de ruiter stotend aan.
- Veel energie maar vooral bestaand uit snelheid: de beweging is haastig, vlak, niet in evenwicht en op de voorhand. De regelmaat gaat verloren en je paard is moeilijk te stoppen.
- Energie met veel snelheid en draagkracht: uitgestrekte draf met veel balans en zweefmoment.
- Energie met weinig snelheid en veel draagkracht: verzamelde gangen, (arbeids)pirouettes en passage.
Maak er een spel van!
Kun je op elk moment energie vragen? En het op elk moment het weer laten smelten naar ontspanning? Om met de reglementen van de KNHS te spreken: impuls moet door de ruiter opgewekt én beheerst zijn. Maar hoe doe je dat nou? De Game of Energy bestaat uit vier stappen: verbeelden, creëren, behouden en variëren van de energie. Als voorbeeld de arbeidsdraf want die is een belangrijke "thuisbasis" voor je training.
Verbeelden
Als jij niet weet wat je van je paard verwacht, hoe moet je paard dat dan weten? Zorg dus dat je een plaatje of gevoel in je hoofd hebt voor je iets vraagt. Verbeeld je hoe de arbeidsdraf moet voelen: actief vanuit de achterhand, jou in evenwicht meenemend, gelijkmatig en elastisch. Met een energie van bijv. een 7 op een schaal van 1 tot 10. Een energie die voor jou en je paard gemakkelijk vol te houden is (misschien nu nog niet, maar op termijn).
Creëren
Creëer het: draaf aan en doe wat nodig is om die 7 te krijgen (zie de droomhulp). Benoem het moment waarop het een 7 is zodat je dat gevoel kunt onthouden. Superbelangrijk: laat je paard weten als hij een goed antwoord gaf!
Behouden
Als je met gemak een goede respons van je paard krijgt kun je naar de volgende stap: volhouden van de arbeidsdraf. Vraag je zelf steeds af: "is het nog een 7?" Nee? Doe direct wat nodig is om die 7 te herstellen. Schiet je daarbij even je doel voorbij dan is dat niet erg. Ja? Check dan: ben ik neutraal? Heb je het gevoel dat je moet inhouden of drijven, dan ben je niet neutraal. Pas als je paard zelfstandig zijn arbeidsdraf volhoudt heb je een fijne basis voor verdere ontwikkeling.
Variëren
Dan kun je gaan spelen met energie. Bijv. door tempowisselingen en overgangen op rechte lijnen en in steeds moeilijker manegefiguren en zijgangen. Voel! Naar dingen als paslengte, ritme, losgelatenheid, op de voorhand vallen, afdruk, haastig of juist terughoudend zijn etc. Rijd niet door rood licht: houd rekening met wat je paard aankan want de motivatie van je paard mag niet verloren gaan. Wees nieuwsgierig, experimenteer en beloon je paard voor elke goede poging.
Leer meer!
Een gedetailleerde uitleg van hoe je het in de praktijk kan opbouwen leer je in dit e-book.
Magical Transitions – tip uit de België clinic
Wat is jouw mindset bij een overgang naar een lagere gang? Bijvoorbeeld van galop naar draf. Ben je gericht op het stoppen van de galop … of ben je gericht op het starten van de draf?
In het eerste geval - als je gericht bent op het beëindigen van de galop - moet je maar afwachten wat voor draf het wordt en moet je er soms van alles aan doen om die draf bij te schaven zodat die de kwaliteiten krijgt die je eigenlijk zou willen (ritme, balans, ontspanning, cadans, richting, recht, …). Voordat je het weet ben je al een halve rijbaan verder voordat je draf echt goed voelt.
Als je wat verder vooruit denkt en je een ideaal gevoel en beeld vormt van de eerste paar drafpassen, ben je vaak veel beter in staat om al het goede uit de galop mee te nemen naar de draf en direct vanaf de eerste passen de draf te vinden die je voor ogen had. Met behoud van balans, ritme, ontspanning, richting etc. Je kan de overgang beter voorbereiden en vanaf de eerste pas een draf rijden die goed voelt.
Ben je van plan om daarna weer aan te galopperen, een andere overgang te maken of een andere oefening te doen? Dan helpt het om zelfs nog een stapje verder vooruit te denken. Start vanuit de galop een draf die gelijk al alle voorwaarden in zich heeft om die volgende overgang of oefening te doen.
De magic van overgangen zit in de voorbereiding en in je mindset!
Veel plezier met je magical transitions!
Hoe leer ik mijn paard galop-halt overgangen?
Leer je paard het kleine goed zodat hij het grote met gemak voor je doet
Vanuit dressuur en reining ziet de galop-halt overgang er anders uit maar in essentie hebben ze dit gemeen: het moet vloeiend zijn en in balans. Soepel, zichzelf opvangend door het buigen van de gewrichten van de achterhand. Zonder horten en stoten, struikelen of op de voorhand vallen.
Voorwaarde nr. 1 is dat je paard actief voorwaarts wil in alle gangen. Met een energie voor een 7 op een schaal van 1 tot 10. De Game of Energy (zie eerdere publicatie) is een fijne manier om dat voor elkaar te krijgen.
Overgangen met kwaliteit
Daarna rijden we veel overgangen, waarbij we vooral gaan voor kwaliteit van de overgangen naar een lagere gang. Met kwaliteit bedoel ik: vloeiend, met weinig hulp van de teugels, in balans, met buiging in de gewrichten van de achterhand en behoud van energie.
Als het een overgang naar halt is: met het gewicht verdeeld over 4 benen en geen extra stapje om in balans te blijven ... maar óók klaar om weer te vertrekken. Vergelijk het maar met wachten voor een rood stoplicht: de motor draait stationair en hij staat alvast in de versnelling. Ready to go!
Opbouw
Als je naar de overgang galop-‐halt toe wilt werken kan je bijv. onderstaande opbouw kiezen. Je kan naar naar de volgende stap als de kwaliteit van wat je hebt zo goed is als hierboven beschreven. Meestal moet je elke stap daarvoor enkele keren herhalen.
- Basisvoorwaarde creëren: draf met een energie voor een 7 ("draf 7")
- Overgang draf 7 -> stap 7
- Basisvoorwaarde creëren: galop 7
- Overgang galop 7 -> stap 7 progressief: dus eerst via enkele (steeds minder) passen draf 7
- Overgang draf 7 -> halt 7 Blijf in de halt "ready to go"! Als dit moeilijk is rijd dan een paar "schijnovergangen": je doet alsof je halthoudt, maar vlak voordat je paard stopt rijd je weer actief de draf voor een 7. Hierdoor leert je paard zichzelf in balans te houden tijdens het terugschakelen.
- Overgang galop 7 -> halt 7 progressief, dus via enkele passen draf 7 en stap 7. Als de overgang te abrupt is houden veel paarden de achterbenen stijf, het kruis hoog en de rug hol. Het aantal tussenpassen kun je steeds kleiner maken, waarbij je blijft letten op de kwaliteit van de overgang.
- Overgang galop 7 -> halt 7. Ineens, vloeiend en in balans!
Happy athlete
Belangrijk: Dit is echt gym en hard werken, dus houd hem gemotiveerd! Tussen de stappen een korte pauze inlassen is een goed idee.
Cavaletti op de cirkel
"Cavaletti arbeid" is nuttig en leuk om te doen. Ruiter en paard worden er handig van. Het is goed voor de coördinatie: paarden gaan echt goed letten op hoe ze hun benen gebruiken en hun voeten neerzetten. Daarnaast worden ze sterker, meer gebalanceerd en gaan ze - mits je aandacht besteedt aan HOE ze over de balken gaan - beter hun rug gebruiken. Het is een goed hulpmiddel om meer losgelatenheid en schwung te ontwikkelen en zo de gangen van je paard te verbeteren.
Natuurlijk is het ook goed voor de balans en de conditie van de ruiter door de afwisseling tussen gewone houding en verlichte zit. Heb je angst voor springen? Zelfs dan is dit voor jou en je paard altijd te doen!
Zelf ben ik erg enthousiast over bijvoorbeeld de manier waarop ruiters van wereldformaat in dressuur en eventing Reiner Klimke en zijn dochter Ingrid Klimke, stelselmatig cavalettiwerk in de opleiding opbouwen (Tip: Ingrid Klimke heeft een leuke trainings app voor op je mobiel gemaakt).
In onze eigen trainingsopbouw komen de balken al snel in de baan. Zodra een paard online/aan de longe zijn eigen gang en richting kan vasthouden (don't change gait/direction in de circling game en lopend aan de hand). Dan kan hij al leren om over verspreide losse balken te lopen zodat hij op zijn voeten gaat letten.
Heel fijn om mee te werken zijn de balken op een cirkel. Afhankelijk van de paslengte van je paard kun je je paard iets meer naar binnen of naar buiten over de balken laten gaan zodat het zo goed mogelijk past bij zijn natuurlijke beweging. Natuurlijk hoeft hij er niet altijd overheen. Je kunt het ook afwisselen met cirkels ervoor of er achterom. Zeker als hij nog wat onwennig is geeft hem dat de gelegenheid om even zijn ontspanning en ritme terug te vinden. Ritme, richting en contact moeten stabiel worden over de balken. Dat is je thuisbasis. En zoals alles begint en eindigt ook dít met ontspanning!
Natuurlijk beginnen we in stap met 1 of 2 balkjes. Als hij het begrepen heeft dan gaan we naar 3 of 4 balken, en naar draf. Wil je hem uitnodigen om zijn pas te verlengen en energieker te draven dan stuur je hem iets meer langs te buitenkant van de balken op de cirkel. En als je nog meer ritme wilt ontwikkelen kun je meer balken gebruiken, tot wel 8 achter elkaar. Kan je paard ook rustig een squeeze over een klein sprongetje? Dan gaan we ook over balken galopperen. Voor de galop maak ik ze graag iets hoger: ik leg de balk bijvoorbeeld op een autoband of springblok. Uiteindelijk kun je ook op de cirkel over meerdere cavaletti galopperen, waarbij zich een heel mooi ritme ontwikkelt.
Zeker in de draf en de galop is het fijn om op de cirkel te werken omdat de meeste paarden dan minder gauw versnellen dan als je de balken op een rechte lijn legt. Natuurlijk wil je daarna wel ook alles over de rechte lijn doen. Dan kun je het verder uitbouwen naar combinatielijntjes van balken en sprongetjes voor echte springgymnastiek. Of je kunt gebruik gaan maken van balken tussen de dressuuroefeningen door voor ritme en schwung. De variaties zijn eindeloos!
De droomhulp: Ik denk het, hij doet het!
Ik denk: "let op ... drrraf voor een 8" en maak zelf die energie in mijn lichaam. En ... hij vertrekt in draf voor een 8, zonder dat er een beenhulp aan te pas komt! Zo zou het moeten zijn! Geen sporen nodig en niet hoeven duwen. Ook bij een van nature niet zo vlot paard.
Dat kan elk paard leren door je hulp altijd in fasen toe te passen: 1=je eigen energie, 2=je kuit raakt de haren van zijn buik, 3=je been tikt kort en snel aan ("vonkje"), 4=aantikken met je zweep.
Essentieel: ga met hem mee, houd hem niet tegen en zorg dat je been nooit aan zijn buik blijft plakken!
Was het nog geen echte 8? Bedank je paard dan voor de poging en vraag het opnieuw, totdat hij je direct een echte 8 geeft. En dan: game over!